Yahya Kemal Beyatlı.

Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin en büyük temsilcilerinden, şiirleri Divan edebiyatı ile modern şiir arasında köprü görevi üslenmiş Yahya Kemal Beyatlı’nın asıl adı Ahmed Agâh’tır. Yahya Kemal Beyatlı 2 Aralık 1884 tarihinde Makedonya’nın Üsküp şehrinde bulunan Rakofça Çiftliği’nde doğdu. Babası, dönemin Üsküp Belediye Başkanı, eski icra memuru Nişli Naci Bey, annesi Nakiye Hanım’dır.1889‘da henüz beş yaşındayken ilk öğrenimi için bir mahalle okulu olan Yeni Mekteb’e, ardından özel bir okul olan Mekteb-i Edep’e devam etti. Daha sonra Üsküp İdadisi’ne başladı. Burada okurken bir yandan da İshak Bey Camisinin medresesine devam ederek Arapça ve Farsça öğrendi.

Yahya Kemal Beyatlı 1897 yılında ailesiyle Selanik’e yerleşti. Annesinin ölümünden sonra babasının tekrar evlenmesi üzerine ailesinin yanından ayrılıp Üsküp’e döndüyse de kısa süre sonra Selanik’e geri döndü. Lise yıllarında şiir yazmaya başlayan Yahya Kemal, Tevfik Fikret önderliğindeki Servet-i Fünun akımını ortaya çıkaran diğer şairlerin de etkisinde kalarak, aruz vezniyle dörtlükler yazmaya başladı. Bu dönemde yazdığı şiirlerde “Esrar” takma adını kullandı. Yahya Kemal Beyatlı 1902’de İstanbul’a geldi. Vefa lisesine devam etti. Jön Türk olma hevesiyle 1903’te Paris’e kaçtı. Bir yıl kadar Meaux Kolejine devam edip Fransızca bilgisini geliştirdi. 1904’te Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne başlayan Yahya Kemal, Jön Türklerle ilişki kurdu. Ahmet Rıza, Abdullah Cevdet, Sami paşazade Sezai, Prens Şahabettin gibi dönemin ünlü kişilerini tanıdı. Şefik Hüsnü ve Abdülhak Şinasi Hisar’la arkadaşlık kurdu.

1912 yılında, İstanbul’a geri dönen Yahya Kemal Beyatlı, eğitim camiasında hizmet vermiştir. 1913‘te Darüşşafaka‘da edebiyat ve tarih derslerine girdi. Yahya Kemal Beyatlı Türk dili, gelişimi ve Türk tarihi gibi konularda çeşitli dergilerde makaleler yayımladı. Peyam gazetesinde, “Süleyman Nadi” mahlasıyla, “Çamlar Altında Muhasebe” başlığı altında yazılar yazdı. Arkadaşlarıyla “Dergâh” adlı bir dergi kurdu, yazılarıyla Millî Mücadele’yi destekledi. Dergi kadrosunda Ahmet Hamdi Tanpınar, Nurullah Ataç, Ahmet Kutsi Tecer, Abdülhak Şinasi Hisar gibi isimler yer almıştır. Yahya Kemal Beyatlı, şiirlerini ilk defa, 1918 yılında, “Yeni Mecmua” adlı dergide, “Bulunmuş Sayfalar” başlığı altında yayımlamaya başladı. Beyatlı 1922 yılında başlayan Lozan Antlaşması görüşmelerine gönderilen kurulda danışman olarak yer aldı. Ankara’ya taşındıktan sonra “Hakimiyet-i Milliye” gazetesinde başyazarlık yapmaya başladı.

Lozan’dan döndükten sonra birkaç dönem, Urfa, Yozgat, Tekirdağ ve İstanbul’dan milletvekili seçildi. Varşova, Madrid, Lizbon elçiliklerinde bulundu. Bir yıl Pakistan Büyükelçiliğinde bulunduktan sonra emekliliğini isteyerek, yurda döndü. Hayatının son yıllarını İstanbul Beyoğlu’nda Pera Palas’ta geçiren Yahya Kemal, rahatsızlanarak bağırsak kanaması tedavisi için 1957’de Paris’e gitti. Usta şair, tedavi için gittiği Paris’ten bir yıl sonra İstanbul’a dönerek, tedavisinin yapıldığı Cerrahpaşa Hastanesinde, 1 Kasım 1958’de hayata veda etti.

 Türk şiirinin en büyük temsilcilerinden biri kabul edilen Yahya Kemal’in şiirlerinde ahenk ve dil musikisi ön planda gelir. Divan şiiriyle batı şiirini ustaca kaynaştıran, saf şiir anlayışına bağlı kalan bir şairdi. Duygu, düşünce ve hayâli ustalıkla kaynaştıran şair, pek çoğunda hikâye karakteri verdiği lirik-epik şiirlerinin konularını aşk, tabiat, deniz ve ölümden alır. Şiirde iç ahengi her şeyden üstün tutmuştur. Ona göre ahenk, veznin bittiği yerde başlar. Bütün şiirlerini bu ahengin sağlanmasına daha elverişli gördüğü, aruzla yazmıştır. Yalnız “Ok” şiiri hece vezniyledir. Usta bir şiir yapısına ve kelime işçiliğine sâhip olan Yahya Kemal, yüzyılımızın en başarılı Türk şairlerindendir.

Yahya Kemal Beyatlı Eserleri.

• Kendi Gök Kubbemiz (1961)
• Eski Şiirin Rüzgârıyle (1962)
• Rubailer ve Hayyam’ın Rubailerini Türkçe Söyleyiş (1963)
• Edebiyata Dair
• Aziz İstanbul (1964)
• Eğil Dağlar
• Tarih Musahabeleri
• Siyasi Hikayeler
• Siyasi ve Edebi Portreler
• Çocukluğum, Gençliğim, Siyasi ve Edebi Hatıralarım (1972)
• Mektuplar-Makaleler
• Bitmemiş Şiirler
• Pek Sevgili Beybabacığım: Yahya Kemal’den Babasına Kartpostallar (1998)
• Gemi Elli Yıldır Sessiz: Özel Mektupları ve Yazışmalarıyla Ölümünün 50. Yılında Yahya Kemal

• Eren Köyünde Bahar

Kaynak: TRT Haber, TRT Arşiv, Wikipedia,